دکتر «سیدابراهیم رئیسی» رئیس جمهوری پس حضور دو روزه در دوحه پایتخت قطر شامگاه سه شنبه ۳ اسفند وارد تهران شد؛ سفری که در آن بستر برای دیدار و گفت‌وگو با شیخ تمیم بن حمد آل ثانی امیر قطر و در نتیجه امضای ۱۴ تفاهم‌نامه و سند همکاری فی مابین هموار شد. همچنین رئیسی پس از دیدار رسمی با امیر قطر و شرکت و سخنرانی در ششمین «مجمع سران کشورهای صادرکننده گاز» با روسای جمهور الجزایر، موزامبیک و گینه استوایی نیز دیدار و گفت وگو کرد. در روز نخست سفر هم فرصتی ایجاد شد تا نخست‌وزیران قطر و ترینیداد و توباگو و وزیر امور خارجه ونزوئلا با آیت الله رئیسی ملاقات داشته‌باشند.
۱۴ سند همکاری تهران- دوحه در یک قاب
در جریان سفر رئیسی به قطر این دو کشور ۱۴ سند همکاری در هشت حوزه با یکدیگر امضا کردند، ضمن اینکه یک تفاهم‌نامه در حوزه انرژی نیز بین ایران و ونزوئلا به امضا رسید؛ تفاهم‌نامه‌هایی با موضوعات رسانه و فرهنگ، همکاری‌های کنسولی و دیپلماتیک، انرژی، امور بنادر و دریانوردی، آموزش، ورزش و جوانان، گردشگری، و اقتصاد و تجارت. البته ابتدا قرار بود ۵ تا ۷ تفاهم‌نامه در این سفر امضا شود اما با توجه به همکاری نزدیک هیأت‌ها و روابط سطح بالای دو کشور، شمار آنها به ۱۴ تفاهم‌نامه و سند رسید که این حجم از توافق در حقیقت نمود عینی سیاست دولت مردمی مبنی بر دیپلماسی فعال همسایگی است.
نخستین برنامه اجرایی توافق‌نامه فرهنگی و هنری میان دو کشور به مدت دو سال، برنامه‌های اجرایی همکاری رادیویی و تلویزیونی بین سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و مؤسسه رسانه‌ای قطر دو تفاهم‌نامه امضا شده با محور رسانه و فرهنگ است.
در حوزه همکاری‌های کنسولی و دیپلماتیک هم سه تفاهم‌نامه لغو روادید برای سفرهای دیپلماتیک به ویژه بین دولت‌های دو کشور، تفاهم‌نامه درباره مشاوره‌های سیاسی حول امور مورد اهتمام دو طرف و وزارت‌های خارجه ایران و قطر، و تفاهم‌نامه با موضوع آموزش دیپلماتیک بین مرکز مطالعات سیاسی و بین‌المللی وابسته به وزارت امور خارجه ایران و مراکز علمی دیپلماسی وابسته به وزارت خارجه قطر به امضای مسئولان سیاست خارجی دو کشور رسیده است.
عنوان تفاهم‌نامه امضا شده در بخش انرژی هم تفاهم‌نامه مشترک میان شرکت توانیر ایران و مؤسسه عمومی قطر در برق و آب است.
تفاهم‌نامه مشترک حمل و نقل دریایی دو دولت ایران و قطر، توافق میان شرکت‌های قطری مدیریت‌بندی (بندرگاه قطر) و مؤسسه دریانوردی و امور بندرگاهی ایران و همچنین توافق همکاری مشترک میان دو کشور در خصوص راه خشکی نیز سه توافق‌نامه ایران و قطر در حوزه امور بنادر و دریانوردی است.
ایران و قطر همچنین توافقی برای همکاری در زمینه آموزش و آموزش عالی و پژوهش علمی امضا کردند.
اولین برنامه اجرایی توافق و همکاری مشترک در خصوص جوانان و ورزش به مدت دو سال، تفاهم‌نامه امضا شده مربوط به وزارت ورزش و جوانان است و در حوزه گردشگری هم توافق در زمینه گردشگری بین دو دولت جمهوری اسلامی ایران و قطر امضا شد.
وزیران اقتصادی دو کشور نیز توافق‌نامه‌ای در زمینه همکاری مشترک پیرامون مناطق آزاد بین شورای‌عالی مناطق آزاد صنعتی و ویژه اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و مؤسسه مناطق آزاد قطر و تفاهم‌نامه همکاری در زمینه استاندارد بین سازمان ملی استاندارد ایران و مؤسسه عمومی استاندارد قطر به امضا رساندند.
حضور فعال رئیسی در مجمع کشورهای صادرکننده گاز
با توجه به نقش مهم گاز طبیعی در پروسه گذار انرژی، سهم گاز طبیعی در سبد انرژی همه کشورها در حال افزایش است و پیش‌بینی می‌شود در دهه آینده سهم گاز طبیعی از نفت پیشی بگیرد و طبیعی است که با توجه به بحران انرژی، همه کشورها در صدد افزایش ظرفیت تولید و صادرات گاز طبیعی و ال ان جی هستند. ضرورت وجود سازمانی که تصمیمات مشترکی برای حفظ منافع کشورهای تولید کننده و صادرکننده گاز طبیعی در آن گرفته‌شود، احساس می‌شد و به این دلیل، تقریبا دو دهه پیش، مجمع کشورهای تولید و صادرکننده گاز شکل گرفت.
مجمع کشورهای صادرکننده گاز (GECF) اردیبهشت‌ماه سال ۱۳۸۰ در تهران تاسیس شد. از زمان تأسیس این مجمع تاکنون ۲۳ نشست در سطح وزیران و پنج نشست در سطح سران برگزار شده‌است.
ایران یکی از بزرگترین دارندگان ذخایر اثبات‌شده گاز طبیعی جهان است که با داشتن ۳۳۸ هزار کیلومتر شبکه داخلی گازرسانی، از کشورهای پیشرو در این زمینه به حساب می‌آید و با توجه به موقعیت جغرافیایی و زیرساخت‌های موجود می‌تواند مطلوب‌ترین گزینه برای انتقال گاز به شرق و غرب باشد.
در حال حاضر کشورهای الجزایر، بولیوی، مصر، گینه استوایی، ایران، لیبی، نیجریه، قطر، روسیه، ترینیداد، توباگو، و ونزوئلا، ١۱ عضو اصلی مجمع کشورهای تولید و صادرکننده گاز هستند و هلند، نروژ، عراق، عمان، پرو ، آذربایجان، و امارات به‌عنوان اعضای ناظر در آن شرکت می‌کنند.
در مورد قابلیت کشورهای عضو لازم به یادآوری است که اعضای مجمع کشورهای صادرکننده گاز ۴۴ درصد از تولید گاز جهان، ۶۷ درصد از ذخایر گازی جهان، ۶۴ درصد از انتقال گاز با خط لوله، و ۶۶ درصد از تجارت گاز طبیعی مایع‌شده (ال‌ان‌جی) جهان را در اختیار دارند.
یکی از مهمترین اهداف سفر رئیسی به دوحه، شرکت در مجمع کشورهای صادرکننده گاز بود؛ اجلاسی که رئیس‌جمهوری در آن حضوری موثر یافت و به سخنرانی پرداخت.
دکتر رئیسی در بخشی از سخنان خود اظهار کرد: برگزاری ۶ دوره اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در طول عمر این سازمان بین‌الدولی نوپا، بیش از هر واقعیتی، نشانه‌ای قوی از همگرایی، همبستگی و عزم اعضای آن برای پیگیری اهداف مجمعی است که پایه‌های اولیه‌ی آن با ابتکار تهران در سال ۲۰۰۱، بنا گذاشته شد.
در این مدت چندماهه که از عمر دولت می‌گذرد، رئیس‌جمهوری و اعضای کابینه وی ضمن حضور فعال و موثر در نشست‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای، همواره با بسته‌های پیشنهادی و طرح‌های ابتکاری حضور می‌یابند؛ از طرح‌های ابتکاری دیپلمات‌ها در مذاکرات وین گرفته تا دستان پر رئیسی در اجلاس کشورهای صادرکننده گاز. از این رو وی در بخشی از اظهارات خود از تمایل برای معاوضه گاز یا سوآپ گازی سخن گفت و به تجربه سواپ گازی میان ایران، ترکمنستان و آذربایجان در سال گذشته اشاره کرد.
